SEKTÖRELTESTLER

Titreşim ve Şok Testleri


Çevre koşulları testleri dahilinde yapılacak olan titreşim ve şok test gereksinimlerinin tam olarak karşılanabilmesi için, test edilen ürüne özgü, düşük frekanslarda rezonansa girmeyen titreşim test fikstürü kullanılması gerekmektedir.
Test merkezimizde yer alan titreşim ömür test sistemimiz ile elektronik ekipmanlar, otomotiv parçaları , ev aletleri, vb. küçük ve orta ölçekli yapıların yüksek ivmeli ömür testlerini yapabilmekteyiz.

Bahsi geçen titreşim test sistemi ile MIL, ASTM, IEC, ISO, BS ve JIB gibi askeri ve uluslararası standartları karşılayan testleri gerçekleştirebilmekteyiz.
Yapısal mukavemet ve titreşim hesaplamaları testler ile doğrulanmaktadır. Yapısal gerinim ölçümü, sistem, alt-sistem ve plaka yorulma testleri, boş viteste, değişken ya da sabit devre bağlı motor tahrik ölçümleri ve veri işleme, çekiç testleri ile yapısal doğal frekans ölçümleri (FRF testleri), titreşim - şok ölçümü çalışmaları yapılmaktadır.
Savunma, havacılık-uzay, otomotiv, elektrik-elektronik vd. sektörlerde ihtiyaç duyulan komponent, alt sistem ya da sistem bazında vibrasyon (titreşim) ve şok testleri için test hizmeti verilebilmektedir.

Titreşim ve Modal Test Altyapısı (TMTA)’nda TÜBİTAK-SAGE’de geliştirilen mekanik/ elektronik/elektromekanik sistem ve alt sistemler ile çeşitli savunma sanayii ve diğer sanayi kuruluşlarının (uçak sanayii, beyaz eşya sanayii, otomotiv sanayi, uzay teknolojileri, gemi sanayii, telekominükasyon sanayi, elektronik sanayii vb.) ihtiyacına yönelik sistem ve alt sistemlerin titreşim testleri, şok testleri, modal testleri ve yerde titreşim testleri ile analizleri gerçekleştirilmektedir.

Titreşim ve şok testleri, test kaleminin gerçek çalışma şartlarında maruz kaldığı dinamik yükler altında yapısal dayanımını ve tasarımın zayıf noktalarını belirlemek amacıyla yapılır. Test kalemi dayanım şartları ve yükler, askeri/sivil standartlar ya da ilgili test kaleminin gerçek veya gerçeğe en yakın çalışma koşulları altında veri toplama sonucunda elde edilen bilgiler kullanılarak belirlenir. Bahsi geçen yükler kullanılarak laboratuvar ortamında; veri toplama/işleme donanımları, kontrol donanımı, ölçerler, sarsıcılar ve gerekli ise ısı kabini kullanılarak testler gerçekleştirilir.
Titreşim testi, test numunesinin;
1) ömrü boyunca karşılaşacağı değişik şekillerde çevrimlere sahip titreşimlere maruz kalması durumunda fonksiyonlarını muhafaza edip edemeyeceğinin veya
2) bir yaşam çevrimi boyunca karşılaşacağı titreşimlerin sinerjetik metotlarla hızlandırılmış şekilde uygulanması sonucu umulan/istenen ömür değerine kadar hasara uğrayıp uğramayacağının araştırılması için yapılır.

Bahsi geçen test için, gerekli olduğu durumlarda termal çevrim de uygulayabilecek klimatik kabin de bağlanabilen sarsıcı (shaker), ivme transducerleri, datalogger/fft analyzer ve sarsıcıyı sürecek kontrolcüler kullanılır.

Genel çerçeveden bakacak olursak titreşim testleri şu sebeplerden dolayı yapılır:

Malzemelerin üzerindeki çevresel faktörlerin etkileri, malzeme görev döngüsü ve bakım dahil olmak üzere bir yaşam döngüsü titreşim risklerini belirlenmesi için malzemelerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu yöntem, aynı anda tek bir mekanik derecede serbestlik dikkate sınırlıdır. Birden fazla uyarıcı testi ile ilgili daha fazla yardım için Yöntem 527 bakın.
Sürekli titreşime maruz kalacak malzemelerin yaşam ömürlerinin belirlenmesi için.
Uygulama:

MIL-STD-810G, Bölüm bir paragraf 1.3 de belirtildiği gibi hariç malzemelerinin her türlü bu yöntemi kullanın ve aşağıdaki paragraf 1.3 de belirtildiği gibi. Kombine çevre testleri için uygulanabilir. Deneyleri malzemeye uygun olarak test yapmak için uygun titreşim test düzeyleri, süreleri, veri azaltma ve test prosedürü detayların belirlenmesi için bu yöntemi kullanın.
Testin amacı. Malzemeyi geliştirme, güvenilirlik ve yeterlilik tanımları içerisinde rehberlik edebilmek için Ek A’ya dâhil olan üzere çeşitli testler amaçlarına uygun olarak uyarlanabilir.

Titreşim yaşam döngüsü. Titreşim çeşitliliği ile ilgili platformuyla birlikte karşılaşılabilir durumlar hakkında yaşam döngüsüne genel bir bakış sağlar. 
İmalat malzemelerinin imalatı ve kabul testleri titreşim risklerini kapsar. Bu riskler, doğrudan burada ele alınmamıştır. Çevresel testlere tabi malzemelerin tamamlanan üretim ve kabul süreci teslim malzemesini üretmek için kullanılan malzemeyle aynı olduğu varsayılmaktadır. Böylece, malzeme teslimattan önce hasarı birikmiş olarak test etme imkanı sunmuş olacaktır.

Çevresel titreşim testlerinden sonra teslim edilecek malzemelerinin saha ömrünü doğrular. Bir değişiklik durumunda titreşim maruziyeti artmış malzemenin üretim sürecine tamamlandıktan sonraki, malzemelerinin ömrü kısalığına sahip olunmadığı kontrol edilmesi için tekrar teste tabi tutulur. Üretim birimleri kısmen tek bir sitede toplanıp ve daha sonra nihai montaj için başka bir bölgeye taşınır nihai montaj sonrasında tekrar kontrol edilmesi tavsiye edilir. İmalat sürecinde veya yönteminde gerçekleşen her değişiklik sonrası titreşim ortamında değişikliklere neden olur bu yüzden tasarımı ve (yeniden) yeterlilik için ihtiyaç ile ilgili tekrar değerlendirilmeler yapılır.

Çevresel Stres Eleme (ESS). Birçok malzeme ürün test prosedürleri öncesinde kontrole teslim edilir. Bazen bakım sırasında tabi tutulmaktadır. Temel üretim süreçlerinde olduğu gibi, çevre test sonuçları alan birimler için geçerli olacak şekilde test üniteleri ve taşra birimleri, hem aynı titreşim risklerini almak varsayılmaktadır. birimler mutlaka ESS aracılığıyla çoklu geçiş aynı pozlama, almayan yerlerde, çevre testler için ön klima gibi çevresel test için kullanılan öğelere izin verilen maksimum titreşim koşullarına maruz kalması gerekmektedir.

Bu testler için kullanılan ilgili test ekipmanları ise ; titreşim test sistemleri, titreşim uyumlu klimatik kabinler, veri toplama sistemleri 'dir.